چگونه بزرگ‌ترین شرکت اینترنتی چین ساخته شد؟
ژانگ ژیدانگ؛ پدر تنسنت
اینترنت را آمریکایی‌ها به جهان عرضه کردند. فناوری برقراری ارتباط و انتقال داده، در ایالات متحده آمریکا، در وهله نخست کاربردی نظامی داشت. اما پس از مدتی، پای اینترنت به تجارت باز شد و امروز، انتقال اطلاعات در شبکه جهانی وب، زندگی همه را تغییر داده است. اما عرضه اینترنت در آمریکا، داستان این فناوری را به نخستین اقتصاد جهان محدود نکرد. بسیاری از دیگر رقبای اقتصادی و تجاری آمریکایی‌ها، اینترنت را توسعه داده اند و به قابلیت‌های آن افزوده اند و جیب خودشان را هم از پول پر کردند. در این بین، بعید به نظر می‌رسد که در چین، خبری از میلیاردرهای اینترنتی نباشد. کسانی که از خرده فروشی تا توسعه زیرساختی اینترنت در چین را پیش برده اند. بسیاری از دستاوردهای این افراد به دیگر کشورها در آسیای شرقی و حتی اروپا و آمریکا صادر شده است. ماهائوتنگ و جک ما، از جمله این افرادند که در توسعه کسب و کارهایی مثل تنسنت و علی‌بابا فعالیت کرده اند. اما در این بین، نباید از اثر بخشی ژانگ ژیدانگ هم گذشت که با نام مستعار تونی در رسانه‌های اقتصادی جهان معروف شده است. مردی که بنیانگذار تنسنت بود اما در سال 2014 از مدیریت آن استعفا کرد. مردی که به اندازه ماهائوتنگ کم‌حرف اما به همان اندازه باهوش است.
*پرواز از دل تنسنت
ژانگ از بنیانگذاران تنسنت است. شرکتی که امروز با عنوان هولدینگ تنسنت در جهان فناوری شناخته می‌شود. سهام این شرکت چینی مدت‌هاست که عمومی شده است. هولدینگ تنسنت در زمینه پرداخت‌های اینترنتی و بازی‌های موبایلی از شرکت‌های پیشرو در چین است. درآمد این شرکت در سال 2021 به 560میلیارد یوآن، معادل 86.8 میلیارد دلار رسیده است و همین به معنای افزایش دارایی سهامداران و مدیران این شرکت است. برنامه وی چت که از محصولات شرکت تنسنت به شمار می‌رود، بیش از 1.3 میلیارد کاربر فعال را ثبت نام کرده است. کاربرانی که تعداد آن‌ها از سپتامبر سال 2022 تا امروز بیشتر هم شده است.
ژانگ ژیدانگ همراه با ما هائوتنگ تنسنت را در سال 1998 تاسیس کردند. رشد تنسنت از آن سال تا امروز باعث شد ژانگ ژیدانگ یا تونی ژانگ در فهرست میلیاردرها در سال 2023، در جایگاه 159اُم بایستند. او هم‌چنین در سال 2022، در فهرست فوربز از چینی‌های ثروتمند در جایگاه 43اُم قرار گرفت. هرچند او در سال 2014 از مدیریت تنسنت استفعا داد اما هنوز مجموع دارایی‌هایش معادل 0.0713 درصد از تولید ناخالص داخلی آمریکاست و می‌تواند با بیش از 10 میلیارد دلار دارایی 196 میلیون بشکه نفت خام بخرد. بلومبرگ می‌گوید ثروت ژانگ ژیدانگ موسس و مدیر مستعفی تنسنت معادل 0.218 درصد از ثروت 55 میلیاردر در فهرست این رسانه اقتصادی است.
*ژانگ چقدر پول دارد؟
ژانگ ژیدانگ در سال 2018، یعنی 4 سال پس از کنار کشیدن از مدیریت تنسنت، با دارایی معادل 15.6 میلیارد دلار در فهرست میلیاردرهای جهان جای گرفت. این رقم در سال 2019 به 13.3 میلیارد دلار رسید و در سال 2020 به 13 میلیارد دلار نزول کرد. اما سال 2021، برای دارایی‌های ژانگ سال خوبی بود. فوربز مجموع دارایی‌های او در این سال را 23.4 درصد اعلام کرده که دست کمی از 2 برابر شدن ثروت او ندارد. این رقم اما در سال 2022 به 12.8 میلیارد دلار سقوط کرد و در سال 2023 به 11 میلیارد دلار رسید.
*رفتن اما ماندن
هرچند ژانگ ژیدانگ دیگر از مدیران تنسنت نیست اما بخش عمده ثروت او محصول سهامداری‌‌اش در این هولدینگ بزرگ چینی است. او پس از خروج از تنسنت، براساس داده‌های منتشر شده از شرکت، 3.4 درصد از سهام آن را در اختیار دارد. پس از اعلام استعفای ژانگ ژیدانگ، شرکت دیگر حق افشای میزان سهم او در هولدینگ تنسنت را ندارد.
*خوره کامپیوتر
ژانگ ژیدانگ در سال 1972 میلادی در استان گواندونگ چین به دنیا آمد. او خودش را در سن 18 سالگی خوره و متخصص رایانه می‌دانست. همین بود که باعث شد پای تونی ژانگ به رشته علوم رایانه در دانشگاه شنزن باز شود. اما ورود به رشته‌ای که او آرزو و اراده قوی تحصیل در آن را داشت، پایانی بر خوش شانسی‌هایش در مسیر پیشرفت نبود. زمانی که خبری از چاقی و کت و شلوارهای تیره رنگ در زندگی او نبود، او این شانس را یافت تا در کنار ما هائوتنگ در رشته‌ای که دوست داشت، درس بخواند. مردی که جرقه تاسیس تنسنت، هولدینگ بزرگ امروزی در ذهن او شکل گرفته بود. ژانگ ژیدانگ پس از فارغ‌التحصیلی در رشته علوم رایانه، برای تحصیل در رشته فناوری به دانشگاه جنوب چین در گوانجو رفت. او پس از دریافت مدرک کارشناسی ارشد، به شنزن بازگشت و برای کار به Liming Network Group پیوست. گروهی که در زمینه تولید نرم‌افزار و توسعه پلت‌فرم‌های انتقال الکترونیکی در بورس شنزن و شانگهای کار می‌کرد.
*شروع تنسنت
راه‌اندازی شرکت تنسنت شروعی دوباره برای ژانگ ژیدانگ بود. او و ما هائوتنگ در نوامبر سال 1998 میلادی تنسنت را تاسیس کردند. اسم تنسنت در زمان ماندارین تنگژوان بود. کلمه‌ای به معنای پیام درحال ارسال بود. در سال 1999، یک سال پس از تاسیس تنسنت، نخستین محصول شرکت به طور آنلاین عرضه شد. این نخستین محصول نرم‌افزاری مشابه AOL’s ICQ از برنامه‌های تولید شده در آمریکا بود. در مرحله اول، ژانگ ژیدانگ و ما هائوتنگ تصمیم گرفتند اسم نرم‌افزار خودشان را OICQ بگذارند. اما پس از مدتی، به دلیل شباهت نام این برنامه به برنامه مشابهی که در آمریکا آنلاین شده بود، اسم QQ را برای آن انتخاب کردند.
برنامه‌ای که شرکت تنسنت عرضه کرده بود، پیام رسانی رایگان بود که هر روز تعداد بیشتری از کاربران را جذب می‌کرد. تلاش برای توسعه هرچه بیشتر برنامه ژانگ ژیدانگ و ما هائوتنگ را به فکر جذب پول بیشتر انداخت. یکی از گزینه‌های آن دو این بود که شرکت را برای تامین پول بیشتر بفروشند. مبلغ پیشنهادی آن دو 16 میلیون دلار بود اما هیچ خریداری برای تنسنت تازه‌کار در آن سال پیدا نشد.
در نهایت، سرمایه‌گذاری دو صندوق جسورانه در شرکت تنسنت به کمک ژانگ ژیدانگ و همکارانش آمد. PCCW بزرگ‌ترین شرکت مخابراتی هنگ کنگ از سرمایه‌گذاران در شرکت تنسنت بود. مجموع پولی که این سرمایه‌گذار و صندوق IDG در تنسنت در سال 2000 سرمایه‌گذاری کردند 4.4 میلیون دلار بود که به تصاحب سهم 20 درصدی برای هر کدام از سرمایه‌گذاران در تنسنت انجامید.
*تنسنت بزرگ
تلاش‌های ژانگ و ما که به عنوان پدر نرم‌افزار QQ شناخته می‌شود، تنسنت را به بزرگ‌ترین شرکت اینترنتی در چین تبدیل کرد. نرم‌افزارهای گفت‌وگو و پیام‌رسان، پرتال‌های خبری، برنامه‌ای تجارت الکترونیک و بازی از مهم‌ترین محصولات تنسنت است. پیان رسان وی چیت، رایوت گیم از لیگ‌های بازی، اسپاتیفای و اسنپ از جمله برنامه‌هایی است که تنسنت در عرضه و مدیریت آن مشارکت کرده است. هم‌چنین سهام تنسنت در سال 2004 برای اولین بار در هنگ‌گنگ عرضه شده است. هولدینگ تنسنت امروز بیش از 112 هزار و 770 نفر را استخدام کرده است. این شرکت در سال 2022، 47اُمین شرکت جهان بود که از نظر کارکنان شرایط خوبی برای اشتغال داشت. هم‌چنین در رتبه‌بندی شرکت‌ها در سال 2022 میلادی، هولدینگ تنسنت در جایگاه 28اُم ایستاد.
*ژانگ ژیدانگ چه می‌کند؟
ژانگ ژیدانگ اکنون 51 ساله است. او برای 16 سال در تنسنت مدیر بود. در زمان مدیریت او، این شرکت توانست به بزرگ‌ترین شرکت عرضه محصولات اینترنتی در چین تبدیل شود. تنسنت این روزها غولی در عرضه بازی و شبکه‌های اجتماعی است. اما از مدیریت سابق در این هولدینگ ارزشمند خبری نیست. تونی ژانگ در سال 2014 از مدیریت شرکت استعفا داد. او دلیل این استعفا را بازنشستگی‌‌اش اعلام کرده است. تصمیمی که نشان می‌دهد سال‌های گذشته برای این متخصص رایانه و خوره فناوری به آسانی نگذشته است. ژانگ ژیدانگ ازدواج کرده و یک فرزند دارد.